اثر تنش آبی بر میزان تبخیر و تعرق، اسانس و برخی صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی مرزه

Authors

  • سید حمزه حسینیان دانشجوی دکتری اکواوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران.
  • فرهاد بیرانوند دانشجوی دکتری، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران.
  • مهری سعیدی نیا استادیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان. لرستان، ایران.
Abstract:

با توجه به اهمیت کشت گیاهان دارویی از جمله گیاه مرزه در سطح وسیع و وضعیت منابع آب کشور، تعیین میزان تبخیر و تعرق، اسانس و عملکرد گیاهان دارویی تحت تنش آبی از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به اینکه در زمینه برآورد میزان تبخیر و تعرق و ضرایب گیاهی مرزه تحقیق قابل‌توجه و جامعی انجام نشده است، برای این منظور، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در سال 1396 انجام گرفت. برای این منظور از مینی‌لایسیمترها (گلدان‎ها) با قطر 25 و ارتفاع 30 سانتی‌متر استفاده گردید. در این تحقیق آبیاری به روش وزنی انجام گرفت. تیمارهای آبیاری شامل T100: تأمین 100 درصد نیاز آبی، T80: تأمین 80 درصد نیاز آبی، T60: تأمین 60 درصد نیاز آبی، T40: تأمین 40 درصد نیاز آبی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد صفات مورفولوژیک (ارتفاع گیاه، تعداد شاخه فرعی، قطر ساقه، قطر و طول ریشه و ماده خشک) تحت تأثیر تنش آبی به صورت معنی‌داری کاهش یافتند. میزان ماده خشک (برگ و گل و سرشاخه) در تمام تیمارها از T100 تا T40 به ترتیب برابر 9/1731، 9/1640، 9/1529 و 6/1408 کیلوگرم بر هکتار، درصد اسانس برابر 08/1، 30/1، 58/1 و 2 درصد و میزان تبخیر و تعرق، برابر 68/758، 74/653، 47/566 و 21/479 میلی‌متر حاصل شد. در تیمار 40 درصد نیاز آبی، میزان ماده خشک 19 درصد کاهش یافت، درصد اسانس دو برابر شد و بهره‌وری مصرف آب 29 درصد افزایش یافت. در این تحقیق میزان ضریب حساسیت گیاه مرزه به تنش آبی برابر 61/0 به دست آمد. با توجه به عدد مذکور، به نظر می‎رسد گیاه مرزه در شرایط گلدانی نسبت به تنش آبی نسبتاً مقاوم است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تأثیر تنش کم آبی بر رشد، عملکرد و میزان اسانس گیاه دارویی بادرشبو (Dracocephalum moldavica)

بادرشبو(Dracocephalum moldavica) گیاهی علفی، یکساله و متعلق به تیرة نعناع است که به عنوان گیاهی اشتهاآور و آرامبخش شناخته شده است. اسانس آن دارای خاصیت ضدباکتریایی بوده و در صنایع غذایی و دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش آبی بر رشد، عملکرد و میزان اسانس گیاه بادرشبو، آزمایشی گلدانی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تیمار و چهار تکرار انجام گردید. تیماره...

full text

بررسی اثر تنش شوری بر برخی پاسخ‌های مورفولوژیکی، بیوشمیایی و آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی Securigera securidaca L.

در این تحقیق به منظور بررسی اثر تنش‌های مختلف  شوری بر برخی شاخص‌های مورفولوژیکی، بیوشیمیایی و آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی عدس‌الملک (Securigera securidaca L.) در قالب طرح کاملاً تصادفی، بذرهای گیاه در مهرماه سال 1394 از موسسه پاکان بذر اصفهان تهیه و مراحل کاشت و رشد گیاه در اتاق رشد در دانشگاه یزد انجام گردید. ارزیابی و مقایسه تغییرات شاخص‌های مورفولوژیکی، بیوشیمیایی و عملکرد آنتی‌اکسیدا...

full text

بررسی اثر تنش شوری بر برخی پاسخ‌های مورفولوژیکی، بیوشمیایی و آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی Securigera securidaca L.

در این تحقیق به منظور بررسی اثر تنش‌های مختلف  شوری بر برخی شاخص‌های مورفولوژیکی، بیوشیمیایی و آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی عدس‌الملک (Securigera securidaca L.) در قالب طرح کاملاً تصادفی، بذرهای گیاه در مهرماه سال 1394 از موسسه پاکان بذر اصفهان تهیه و مراحل کاشت و رشد گیاه در اتاق رشد در دانشگاه یزد انجام گردید. ارزیابی و مقایسه تغییرات شاخص‌های مورفولوژیکی، بیوشیمیایی و عملکرد آنتی‌اکسیدا...

full text

بررسی تأثیر تنش خشکی بر برخی صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی مرزه (Satureja hortensis)

In order to investigate the effect of different levels of water stress on Satureja hortensis, a completely randomized design (CRD) with four replications was carried out in the greenhouse of Yazd University in 2014. The water stress treatments including 100, 75, 50 and 25 Percent of field capacity (FC) were applied. The results showed that water deficit stress significantly (p<0.01) decreased p...

full text

اثر همزیستی قارچ Piriformospora indica بر کمیت اسانس و برخی صفات فیزیولوژیک گیاه دارویی نعناع فلفلی در تنش شوری

در پژوهش حاضر، تأثیر قارچ اندوفیت Piriformospora indicaبر برخی شاخص‌های فیزیولوژیک گیاه دارویی نعناع فلفلی در تنش شوری، با آزمایش مزرعه‌ای و به‏صورت فاکتوریل، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار بررسی شد. تیمارها شامل تلقیح با قارچ P. indica و چهار سطح شوری صفر، سه، شش و نه دسی‌زیمنس بر متر بودند. آبیاری با آب شور حاوی مخلوط آب دریای خزر و آب مقطر با چهار سطح شوری یاد‌شده انجام شد. وزن...

full text

اثر تنش خشکی بر صفات عملکردی، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و درصد اسانس برخی اکوتیپ‌های گیاه دارویی زیره‌سبز (.Cuminum cyminum L)

زیره سبز از مهم ترین گیاهان دارویی ایران است که نیاز آبی پایینی جهت تکمیل دوره رشد دارد. بنابراین یکی از گیاهان با ارزش جهت کشت در مناطق خشک و نیمه‌خشک دنیا به ویژه در شرایط خشکسالی به شمار می‌رود. به همین منظور، پژوهش حاضر با هدف اندازه‌گیری پارامترهای مهم مورفولوژیک، فیزیولوژیک و همچنین عوامل دخیل در تنش اکسیداتیو و درصد اسانس تحت شرایط تنش خشکی و نرمال در اکوتیپ‌های مختلف این گیاه اجرا شد. آ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 50  issue 8

pages  2063- 2072

publication date 2019-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023