اثر تنش آبی بر میزان تبخیر و تعرق، اسانس و برخی صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی مرزه

با توجه به اهمیت کشت گیاهان دارویی از جمله گیاه مرزه در سطح وسیع و وضعیت منابع آب کشور، تعیین میزان تبخیر و تعرق، اسانس و عملکرد گیاهان دارویی تحت تنش آبی از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به اینکه در زمینه برآورد میزان تبخیر و تعرق و ضرایب گیاهی مرزه تحقیق قابل‌توجه و جامعی انجام نشده است، برای این منظور، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در سال 1396 انجام گرفت. برای این منظور از مینی‌لایسیمترها (گلدان‎ها) با قطر 25 و ارتفاع 30 سانتی‌متر استفاده گردید. در این تحقیق آبیاری به روش وزنی انجام گرفت. تیمارهای آبیاری شامل T100: تأمین 100 درصد نیاز آبی، T80: تأمین 80 درصد نیاز آبی، T60: تأمین 60 درصد نیاز آبی، T40: تأمین 40 درصد نیاز آبی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد صفات مورفولوژیک (ارتفاع گیاه، تعداد شاخه فرعی، قطر ساقه، قطر و طول ریشه و ماده خشک) تحت تأثیر تنش آبی به صورت معنی‌داری کاهش یافتند. میزان ماده خشک (برگ و گل و سرشاخه) در تمام تیمارها از T100 تا T40 به ترتیب برابر 9/1731، 9/1640، 9/1529 و 6/1408 کیلوگرم بر هکتار، درصد اسانس برابر 08/1، 30/1، 58/1 و 2 درصد و میزان تبخیر و تعرق، برابر 68/758، 74/653، 47/566 و 21/479 میلی‌متر حاصل شد. در تیمار 40 درصد نیاز آبی، میزان ماده خشک 19 درصد کاهش یافت، درصد اسانس دو برابر شد و بهره‌وری مصرف آب 29 درصد افزایش یافت. در این تحقیق میزان ضریب حساسیت گیاه مرزه به تنش آبی برابر 61/0 به دست آمد. با توجه به عدد مذکور، به نظر می‎رسد گیاه مرزه در شرایط گلدانی نسبت به تنش آبی نسبتاً مقاوم است.